Maleik Anhidrit, Maleik Asit Anhidrit, Maleic anhydride, 108-31-6

Molekül Formülü (Maleik Anhidrit): C₄H₂O₃
Molekül Ağırlığı: 98.057 gr/mol
Kimyasal Adı: Maleik Anhidrit
CAS Numarası: 108-31-6

Maleik Anhidrit, Maleik asidin siklik anhidriti olan, siklik dikarboksilik anhidrittir. Maleik asitin asit anhidriti olarak sınıflandırılan organik kimyasal maddedir. Çok yönlü bir kimyasal bileşiktir.

Asit Anhidritler fonksiyonel gruplardır. Su ile çok kolay reaksiyona girerek maleik asit oluşturmaktadır. Bu nedenle piyasada maleik asit satışı yapılmamaktadır.

Diğer İsimleri Aşağıdaki Gibidir;

• 2,5-Furandion
• Toksik Anhidrit
• Maleik Asit Anhidrit
• Polimaleik Anhidrit
• MA Oligomeri
• MA Polimer
• Poli (MA)
• Polimaleik Anhidrit
• Maleik Asit Anhidrit Homopolimeri
• Polimerler

Nasıl Üretilir?

Maleik Anhidrit üretimi dehidrasyon sentezi ile gerçekleşmektedir. 2 tane karboksilik Asidin bir araya gelmesi sonucunda aralarındaki reaksiyon sonucunda bir su molekülünün çıktığı görülür. Bu reaksiyon sonucunda oluşmaktadır.

Yani Maleik Asitten dehidrasyon yöntemi ile su çıkışı sağlandığında MA üretimi gerçekleşmiş olur.

Bunun yanında MA için bir kaç farklı üretim yöntemi mevcuttur.

Maleik Asit ve P₂O₅ in düşük basınç altında süblime edilmesi ile hazırlanabilir. Benzen veya diğer uygun hidrokarbonların katalitik buhar faz oksidasyonları ile ticari üretim gerçekleştirilebilir. Burada Benzenin atmosferik oksijen ile 400 °C de V₂O₅ katalizörü yardımı ile gerçekleştirilen buhar faz oksidasyonudur. Yan ürün olarak Ftalik Anhidritten gelen o-ksilen dir.

Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Renksiz kristal formda iğne, pul, topak, çubuk, briket veya kaynaşmış kütle durumundadır.

Koku olarak tahriş edici ve boğucu özelliğe sahiptir. Keskin bir kokusu vardır.

Kaynama noktası 202 °C dir.

Erime noktası 53 °C dir.

Parlama noktası 102 °C dir.

Çözünürlüğü incelendiğinde su içerisinde çok iyi çözünürlüğe sahiptir. Örneğin su içerisinde 25 °C de 79 g/ 100 mlt olarak görülmektedir. Maleik Anhidrit çözünürlük olarak sıcak solvent içerisinde iyi çözünmektedir. Bunun yanında aşağıdaki kimyasallarda iyi çözünmektedir.

• Aseton
• Kloroform
• Etil Asetat
• Benzen
• Toluen
• O-ksilen
• Karbon Tetraklorür
• Dioksan

Yoğunluğu 1.5 g/cm³ tür.

Fiziksel görünüm olarak flake, pastil ve briket formunda bulunmaktadır. Briket formu su içerisinde çözünme yaparken toksik dumanlar yaymaktadır.

Doymamış Polyester Reçinelerde Maleik Anhidrit Kullanımı

Doymamış Polyester reçine üretiminde polyester jelinin sıkıştırılmasıyla birlikte çalışma ortamına ısı vermektedir. Aynı zamanda polyester köpük ile bütünleşiktir.

İşlem sırasında MA eritildikten sonra karışıma eklenir. Bu reaksiyonlar sonucun beyaz, çok sert ve küçük hücreli köpükler oluşmuştur.

Maleik Anhidrit Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Birçok endüstriyel kimya alanında kullanımı olan ve oldukça reaktif bir ara kimyasal maddedir.
• Tekstil sektöründe sulu sistemlerde enzim temizleme maddesi olarak, yüzey aktif maddelerle birlikte maleik anhidrit kopolimeri kullanılır.
• Doymamış polyester reçine üretiminde kullanılır. Bunun yanında farmasötik, kaplama, tarımsal bazı ürünler, yüzey aktif kimyasalları ve plastik katkı maddesi imalatında kullanılmaktadır.
• Petrol Katkı maddeleri, kağıt boyutlandırma, su arıtma kimyasalları, epoksi kürleme maddeleri ve suni tatlandırıcılar gibi maddelerin imalatında MA kullanılır. Epoksi reçineleri sertleştirmek için çapraz bağlama maddesi kullanılmalıdır. Bu çapraz bağlama maddeleri reçinelerin istenen mukavemete sahip olmasını sağlar. Bu sayede sert malzemeler elde edilmektedir.
• Bunun yanında, lezzet artırıcılar, saç spreyleri, farmasötik maddeler ve kopolimerlerin imalatında MA kullanılabilir.
• MA’ nın en büyük tek kullanımlık alanı ise doymamış polyester reçine üretimidir.
• Rüzgâr türbini kanatları sürekli bir hareket halindedir. Bu büyük rüzgâr türbini kanatlarını belirli bir performansta dönmesini sağlamak için hafif materyallerden yapılması gerekmektedir. Aynı zamanda bu gibi fren sistemlerinin geliştirilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Bunlar arasında en dikkat çekici olanı, Kalsiyum Florür içeren dayanıklı yeni nesil fren sistemleridir.
• Aksi durumda sert bir rüzgar ile hızlanan kanatlar, türbinde bulunan frenlerle durdurulamaz. Bu da kanatların parçalanmasına neden olabilir. Bundan dolayı , türbin kanatları doymamış polyester reçinelerinden elde edilmektedir. Doymamış polyester reçinesi üretimi MA kullanılarak yapılmaktadır.
• Fumarik Asit üretiminde MA kullanılmaktadır. Aynı zamanda alkid tipi reçinelerin, boya ara maddelerin, ilaçların ve tarım kimyasallarının imalatında bu kimyasal kullanılmaktadır.

Diğer Kullanım Alanları;

• Gerçekte teknelerde, araçlarda, kamyonlarda, binalarda, boru hatlarında ve elektrikli eşyalarda kullanım için doymamış polyester reçinelerin imalatında kullanılmaktadır. Bununla birlikte MA’ten üretimi yapılan yağlama yağı yapıştırıcıları yağ değişim sürelerini uzatmak ve motor verimini artırmak için kullanılmaktadır.
• Korozyona karşı dayanıklı, Silikon Dioksit ile kaplanmış metalik pigmenlerin üretiminde organik asit kaynağı olarak ve katalizör olarak kullanılır.
• Mürekkep, toner ve renklendirici ürünlerin imalatında kullanılmaktadır. Reçinede bulunan asit ve MA arasında serbest radikal polimerizasyonu meydana gelmektedir. Buradaki özellik sayesinde su bazlı mürekkep üretiminde kullanılan bir reçine üretilir.
• Tekstil sektöründe bazı kumaş yapılarına leke direnci kazandırmak için kullanılır. Buradaki uygulamalar ofis ve iş merkezi gibi alanlarda zeminlere serilen halılarda kullanılır. Leke direnci kazandırmak için doymamış aromatik bileşenlerle birlikte Maleik Anhidrit polimeri başarılı sonuçlar verecektir. Doymamış aromatik bileşiklerde hidroksil gruplarının varlığı başarısızlığa neden olacaktır.
• Bu uygulamada Allil-Eter veya vinil eter ile birlikte polimerleşme reaksiyonu olmaktadır.
• Ahşap sektöründe Kontrplak üretiminde alev geciktirici reçinelerin imalatında Fumarik Asit veya Disiklopemtadien arasından seçilebilir. Bu uygulamada Kontrplak ahşabının yangına karşı dayanıklı olmasını sağlar.
• Plastik sektöründe ABS ile stiren monomerin birlikte kullanılması durumunda sertleştirici özelliğinden faydalanılır.
• Sondaj sıvılarında düşük molekül ağırlıklı suda çözünebilen dağıtıcı ajan tuzlarını elde edebilmek için kullanılır. Sondaj kuyusu içerisinde sıvı kirleticilerin varlığında sıvı kaybını önlemek için önemli özelliklere sahiptir.
• Taşlama taşlarının üretimi bazı reçinelerin üretimi ile gerçekleşmektedir. Bu reçinelerde sertleşme süresi önemlidir. Bu reçinelerin sertleşme süresini azaltmak için Maleik Asit kullanılır. Maleik Asit kaynağı olarak maleik anhidrit kullanılır.
• Kimyasal Ham madde üretiminde sentetik Tartarik Asit üretiminde kullanılmaktadır. Burada üretilen Tartarik Asit, Doğal Tartarik Asit ile karıştırılmamalıdır.

Maleik anhidrit” terimi, iki tane maleik asit molekülünün birleştirilmesiyle oluşan bir kimyasal bileşik grubunu ifade eder. Maleik asit, çift bağ içeren dicarboxylic asit türüdür. Maleik anhidrit, maleik asidin dehidrasyonu sonucu oluşan bir türevidir.

Maleik anhidritin kullanım alanları şunlardır:

1. Polimer Endüstrisi: Maleik anhidrit, polimer endüstrisinde çeşitli polimerlerin üretiminde kullanılır. Özellikle polipropilen ve polietilen gibi polimerlere ek fonksiyonellik kazandırmak için kullanılır.
2. Yapıştırıcılar ve Kaplamalar: Maleik anhidrit, yapıştırıcılar ve kaplamalarda çapraz bağ oluşturmak için kullanılır. Bu, malzemelerin dayanıklılığını artırmaya ve yapıştırıcıların performansını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
3. Kimya Endüstrisi: Maleik anhidrit, çeşitli kimyasal reaksiyonlarda ara ürün olarak kullanılır. Ayrıca, çeşitli kimyasal sentezlerde de rol oynayabilir.
4. Yağlama Endüstrisi: Maleik anhidrit, yağlama endüstrisinde bazı özel yağların üretiminde kullanılabilir.
5. Yüzey İşleme ve Modifikasyon: Maleik anhidrit, yüzey modifikasyonu için kullanılabilir. Özellikle polimer yüzeylerin özelliklerini iyileştirmek amacıyla kullanılabilir.

Maleik anhidrit, kimyasal ve endüstriyel uygulamalarda çeşitli amaçlar için kullanılan çok yönlü bir madde olarak bilinir. Ancak, kullanım alanları ve özellikleri, spesifik uygulamalara bağlı olarak değişebilir.

Maleik Anhidrit: Kimyasal Özellikler ve Kullanım Alanları

Maleik anhidrit, kimyasal formülü C4H2O3'e sahip bir organik bileşiktir. Bu makalede, maleik anhidritin kimyasal özellikleri, biyolojik etkileri, kullanım alanları ve sıkça sorulan sorular ile cevapları ele alınacaktır.

1. Maleik Anhidrit Nedir ve Nasıl Elde Edilir?

1.1 Kimyasal Yapısı ve Formülü

Maleik anhidritin kimyasal formülü C4H2O3'tür. Molekül, iki karbonlu bir alifatik zinciri ve iki oksetanil grubunu içerir.

1.2 Elde Edilme Yöntemleri

Maleik anhidrit genellikle butan-1,4-diolün oksidasyonu yoluyla sentezlenir. Bu reaksiyon, maleik asidin anhidrit formunu oluşturur.

2. Biyolojik Etkiler ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

2.1 Endüstri ve Polimer Üretimi

Maleik anhidrit, polimer endüstrisinde kullanılarak maleik anhidrit-stiren kopolimerleri ve diğer polimerlerin üretiminde rol oynar. Ayrıca, kimyasal sentezlerde bir reaktandır.

2.2 Sağlık Üzerindeki Etkiler

Maleik anhidritin inhalasyonu veya cilde teması, tahrişe neden olabilir. Güvenli kullanım protokollerine uyulmalıdır.

3. Kullanım Alanları ve Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

3.1 Endüstri ve Kimyasal Üretim İle İlgili Sorular

1. Maleik anhidrit-stiren kopolimerleri neden kullanılır?

   • Bu kopolimerler, çeşitli endüstriyel uygulamalarda, özellikle yapıştırıcılar, kaplamalar ve malzeme güçlendirme alanlarında kullanılır.

2. Maleik anhidritin diğer kimyasal sentezlerdeki rolü nedir?

   • Maleik anhidrit, alkenlerle reaksiyona girerek polimerizasyon ve diğer organik sentezlerde bir reaktandır.

3.2 Güvenlik ve Atık İle İlgili Sorular

3. Maleik anhidritin güvenli kullanımı için hangi önlemler alınmalıdır?

   • Uygun kişisel koruyucu ekipmanların (gözlük, eldiven) kullanılması ve iyi havalandırılmış ortamlarda çalışılması önerilir.

4. Maleik anhidrit atıkları nasıl bertaraf edilmelidir?

   • Maleik anhidrit atıkları, yerel düzenlemelere uygun olarak tehlikeli atık yönetim prosedürlerine göre bertaraf edilmelidir.

4. Sonuç ve Gelecek Perspektifleri

Maleik anhidrit, polimer endüstrisinde ve kimyasal sentezlerde önemli bir rol oynayan bir bileşiktir. Güvenli kullanım ve atık yönetimi uygulamalarına dikkat edilerek, etkili bir şekilde kullanılabilir. Gelecekte, bu tür kimyasalların çevre dostu üretim ve kullanım yöntemlerine odaklanılması muhtemeldir.