ADİPİK ASİT, Adipik Asit, Heksandioik Asit, Adipat, Heksandioik Asit, Adipinik Asit, Adipinate, Erimiş Adipat, Heksan diasit, 124-04-9

ADİPİK ASİT, Adipik Asit, Heksandioik Asit, Adipat, Heksandioik Asit, Adipinik Asit, Adipinate, Erimiş Adipat, Heksan diasit, 124-04-9

Molekül Formülü (Adipik Asit): C₆H₁₀O₄
Molekül Ağırlığı: 146,142 g/mol
Kimyasal Adı: Heksandioik Asit
CAS Numarası: 124-04-9

Dünyadaki üretim kapasitesiyle en önemli inurasküler dikarboksilik asittir. Doğada nadiren görülen bir kimyasaldır. Tad olarak tart tadı vardır.

Hem idrar hem de kanda tipik bir biçimde eksojen olarak bulunur.

Beyaz kristalli bir katıdır. Suda çözünmez.

Diğer İsimleri Aşağıdaki Gibidir;

• Adipat
• Kalsiyum Tuzu
• DiamonyumTuzu
• Heksandioik Asit
• 124-04-9
• Adipinik Asit
• 1,4 Bütandikarboksilik Asit
• 1,6-Heksandioik Asit
• Heksan-1,6-Dikarboksilat
• Adipicacid
• Adipinate
• Heksan diasit
• Erimiş Adipat
• 1,6-Heksandiyoat

Üretimi Nasıl Yapılır?

Adipik Asit üretim sürecinde 2 önemli reaksiyon aşaması kullanılmaktadır. Buradaki reaksiyonda 1. Reaksiyon aşamasında ara üretim gerçekleşmektedir.

Sikloheksan, sikloheksanol veya siklohegzanonun hava veya nitrik asit ile oksidasyonu sonucunda gerçekleşmektedir.

Dünyada gerçekleştirilen üretimin tamamı neredeyse sikloheksandan üretilir.

Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Beyaz kristalli katı görünümde bulunan bir kimyasaldır. Beyaz kokusuz kristallere sahiptir.

Tart tadı bulunmaktadır.

Kaynama noktası 760 mm Hg basınçta 337.5 °C dir.

Erime Noktası 151.5 °C ile 154 °C arasındadır.

Parlama noktası 196 °C dir.

Çözünürlük olarak suda çözünmez. Etanol içinde ise serbestçe çözünür. Asetik asit ve linroin içinde çözünmez.

Petrol benzininde kolay bir şekilde çözünmez.

Yoğunluğu 1.36 g/cm³ tür.

Tavsiye edilen depolama şartlarında kararlıdır. Genel olarak istikrarlı bir kimyasaldır.

Adipik Asit Gıda Katkı Maddesi Olarak Kullanımı

Gıda sektöründe jel ve reçellerde asitlik düzenleyici madde, nötralize edici madde, tamponlama maddesi ve diyetetik ürünlerde katkı maddesi olarak işlev görmektedir.

Adipik Asit E Kodu 355 tir.

Halihazırda üretimi yapılan adipik petrol türevi ürünlerden (fosil kaynaklı) elde edilmektedir. Artan petrol fiyatları ve yeşil bir ürün olarak değerlendirilebilecek üretim çalışmaları yapılmaktadır.

Bu sebeple bio-bazlı üretim çalışmaları hız kazanmıştır. Üretim yöntemi olarak fermantasyon ile yapılan çalışmalar bu kimyasalın üretilebileceğine ışık tutmaktadır. Kaynak olarak şeker kaynağı hammaddeler, aromatik hammaddeler, yağ asidi kaynakları fermantasyon için uygun görülmüştür. Fermantasyon ile üretilen adipik asit gıda katkı maddesi olarak daha kullanımı daha da yaygınlaşacaktır.

Adipik Asitin Kablolardaki Önemi Nedir?

Bakır ve Alüminyum teller zamanla yıpranmaktadır. Bunun sebebi hidrokarbonlar ve dış etkenlerin zamanla kabloların yaşlanmasına neden oluşmaktadır.

Kablo yaşlanmasını engellemek için üretim sürecinde bir dizi işlemden geçirilmektedir. Bu işlemlerde hidrokarbonların yaslanmaya sebep olan etkilerini azaltmak için adipik asit içerikli maddeler kullanılmaktadır. Bakır tellerin yaşlanmaya karşı dirençli kablolarla kaplanabilmesi için, dikarboksilik asit ile elde edilen polyester reçineler kullanılır.

Polyester reçinelerin hazırlanması için en uygun dikarboksilik asittir. Bunun yanında oksalik asit uygun dikarboksilik asittir.

Adipik Asit Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Endüstride, jelatinlerde bir katkı maddesi ve jelleştirici madde olarak kullanılır.
• Kullanım alanı olarak bazı Kalsiyum Karbonat antasitlerinde bunları tartmak için kullanılmaktadır.
• Korozyon inhibitörü ve ölçekleme maddesi olarak kullanılmaktadır.
• Bazı Gıda ürünlerinde katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
• Plastikleştiricilerin imalatında kullanılmaktadır.
• Demir ve Demir dışındaki metallerin üzerinde bulunan boyaların sıyrılmasında amonyum nitrat ile birlikte kullanılan çözeltileri ile çok iyi sonuç elde edilmiştir. Buradaki çözücü mono kloro asetik asittir. Bu temizleme bileşimi aynı zamana kireç ve pası da temizleme kabiliyetine sahiptir.
• Yapıştırıcılar ve sızdırmazlık ürünlerinin imalatında kullanılmaktadır.
• Kullanım alanları arasında su arıtma ürünlerinin imalatı da bulunmaktadır.
• Naylon üretiminde yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.
• Yağlayıcı bileşenlerin imalatında kullanılmaktadır.
• Gıda sınıfı olarak kullanılan adipik asit jelleştirici yardımcı madde, asitlik sağlamak, tamponlama ve mayalama maddesi olarak kullanılmaktadır.
• Aynı zamanda bazı poliüretanların imalatında kullanılmaktadır.
• Klor tablet üretiminde efervesan tablet üretimini oluşturmak için kullanılmaktadır.
• Naylon üretiminde bir monomer olarak kullanılır.
• Polyester üretiminde, süksinik asit ve 1,4-Bütandiol ile esterleşme reaksiyonun’da dehidrasyon yöntemi ile polyester reçine elde edilir.
• Termik santrallerde baca gazlarından çıkan duman içerisinde kükürt bulunmaktadır. Termik santral bacalarından çıkan duman içerisindeki kükürtü tutmak için adipik asit içeren bileşikler kullanılır.