DİMETİL SÜLFOKSİT, Dimethyl Sulfoxide, Methyl Sulfoxide, Metil Sülfinil Metan, Dimetil Kükürt Oksit, Sulfinylbis Methane, DMSO, 67-68-5

DİMETİL SÜLFOKSİT, Dimethyl Sulfoxide, Methyl Sulfoxide, Metil Sülfinil Metan, Dimetil Kükürt Oksit, Sulfinylbis Methane, DMSO, 67-68-5

Dimetil Sülfoksit (DMSO / CAS 67-68-5) bileşiğini senin alıştığın Türkçe teknik formatta detaylı şekilde aktarıyorum:

🌟 Dimetil Sülfoksit (DMSO)

A) Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

• Kimyasal Formül: C₂H₆OS

• Molar Kütle: 78.13 g/mol

• Görünüm: Renksiz, berrak sıvı

• Koku: Hafif sarımsak benzeri

• Erime Noktası: 16–19 °C

• Kaynama Noktası: ~189 °C

• Yoğunluk: ~1.10 g/cm³ @ 20 °C

• Çözünürlük: Su, metanol, aseton, eter, benzen ve kloroform gibi birçok çözücüyle tamamen karışabilir

• pH (100 g/L suda): ~6.5–7.5

• Parlama Noktası: ~89 °C (kapalı kap)

• Patlama Limitleri: %1.8–63 (v/v)

• Refraktif İndeks: n₂₀/D 1.479

• Buhar Basıncı: ~0.42 mmHg @ 20 °C

• Ateşleme Sıcaklığı: ~215 °C

• Dielektrik Sabiti: ~41.9 @ 55 °C

• WGK (Almanya): 1 (düşük su tehlikesi)

• EC No: 200-664-3

• GTIP Kodu: 2930.90.70

B) Kullanım Alanları

• İlaç Sektörü: İlaç taşıyıcısı ve dondurma çözücüsü olarak

• Hücre & Doku Saklama: Sitoprotektif çözücü olarak kullanılır (kriyoprezervasyon)

• Endüstriyel Temizlik: Yağ giderici ve boya sökücü

• Polimer Kimyası: Reaksiyon ortamı

• Analitik Kimya: Spektroskopi ve kromatografi çözücüsü

• Veterinerlik: Cilde nüfuz eden taşıyıcı çözücü

C) Üretim Şekli

• Ana Yöntem: Dimetil sülfürün oksijen veya nitrik asitle oksidasyonu

• Katalizör: Demir veya vanadyum bazlı sistemler

• Saflık Dereceleri: ≥99% (GC ile doğrulanmış), farmasötik ve reaktif kalite

• Stabilizasyon: Oksidatif bozulmayı önlemek için iz inhibitörler içerebilir

D) Reaksiyonları

• Polar Aprotik Yapı: SN2 reaksiyonlarını kolaylaştırır

• Redoks Etkisi: Hafif oksidan veya indirgen olarak davranabilir

• Solvasyon: Hem polar hem apolar moleküllerle yüksek çözünürlük sağlar

E) Alternatifleri

• N-Metil-2-pirolidon (NMP): Benzer polarite, daha yüksek kaynama noktası

• Dimetilformamid (DMF): Benzer çözücü gücü

• Propilen Karbonat: Daha güvenli aprotik alternatif

• Etil Laktat: Daha düşük toksisiteye sahip biyobazlı alternatif

F) Diğer İsimleri Dimetil Sülfoksit, DMSO, Metil Sülfoksit, Metil Sülfinil Metan, Dimetil Kükürt Oksit, Sulfinylbis Metan

G) Halk Dilindeki İsmi “DMSO çözücüsü” “Kriyoprotektan madde” “Polar aprotik taşıyıcı”

H) Kullanım Oranları

• Kriyoprezervasyon: Hücre medyasında %5–10

• İlaç formülasyonlarında: %1–20 (formül ve rota bazında)

• Endüstriyel temizlikte: %10–50 solvent karışımı içinde

Molekül Formülü (Dimetil Sülfoksit (DMSO)): C₂H₆OS
Molekül Ağırlığı: 79.14 g/mol
Kimyasal Adı: Dimetil Sülfoksit (DMSO)
CAS Numarası: 67-68-5

Polar aprotik formda bir çözücüdür. Sülfoksit grubuna 2 metil grubunun bağlanması ile oluşan bir bileşiktir. Organik yapıda güçlü bir polar bileşiktir.

Kimyasal çözücü olarak kullanımı çok yüksektir. Biyolojik zararlılara karşı yüksek etkileri vardır.

Diğer İsimleri Nelerdir?

• DMSO
• Metil Sülfinil Metan
• Dimetil Kükürt Oksit
• Metil Sülfoksit
• 67-68-5
• Sülfinil(bis) Metan
• Metan Sülfinil Metan
• Anhidrit
• Analitik Sınıf

Dimetil Sülfoksit (DMSO) Nasıl Üretilir?

DMSO Üretimi için 2 farklı yöntem bulunur. Bunlardan bir tanesi Dimetil Sülfür bileşiğinin Oksijenin katalitik oksidasyonu ile gerçekleşmektedir.

Yine aynı şekilde Dimetil Sülfoksit üretimi Oksijenin katalitik oksidasyonu ile üretilir.

Fiziksel Ve Kimyasal Özellikleri Nelerdir?

Fiziksel görünüm olarak kokusu bulunmayan renksiz berrak bir sıvı formundadır. Ya da sarımsak veya istiridye kokusuna sahiptir.

Higroskopik yapıya sahiptir.

Erime noktası 18.5 °C dir. Kış aylarında donmaktadır.

Çözünürlük olarak su içerisinde iyi bir çözünürlüğe sahiptir. Aynı zamanda karışabilir. Etil Asetat, Etil Alkol ve Aseton içerisinde çözünmektedir.

Yoğunluğu 20 °C de 1.10 g/cm³ tür.

Kaynama Noktası 189 °C dir.

Dimetil Sülfoksit (DMSO) Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Yüksek çözücü özelliğine sahip organik bir çözücü kimyasal olmasından dolayı çok tercih edilmektedir. Çözücü olarak kullanılan bileşikler arasında Karbonhidratlar, peptitler, gazlar ve birçok inorganik tuzu çözebilmektedir.
• İlaç sektöründe bazı ilaç üretim proseslerinde, ilaçların taşıyıcı maddesi olarak kullanılır.
• Tıp sektöründe organ nakli alanında koruyucu madde olarak kullanılır.
• Eczacılık alanında artık topikal formülasyonlarında penetrasyon artırıcı madde olarak kullanılır.
• Osteoartrit belirtileri ve semptomlarını tedavi etmek için kullanılır.
• DNSO transdermal ilaçların üretiminde hem lipofilik hem de hidrofilik iletim mekanizmasını güçlendirmek için kullanılır.
• Kritobiyolojide Kriyoprotektan olarak kullanılmaktadır.
• Kontakt lens üretimi sırasında Polivinil Alkol uygulama safhası bulunur. Bu uygulama aşamasında organik çözücüler kullanılır. Bu organik çözücülerden bir tanesini Dimetil Sülfoksit düşünebiliriz.