GİBBERELLİK ASİT, Gibberellic Acid, Gibberellik Asit, Giberelik Asit, Giberalik Asit, Gibberellin, A3, GA, GA3, 77-06-5

GİBBERELLİK ASİT, Gibberellic Acid, Gibberellik Asit, Giberelik Asit, Giberalik Asit, Gibberellin, A3, GA, GA3, 77-06-5

Giberalik asit (ya da doğru adıyla giberellik asit, İngilizcesi gibberellic acid), bitkilerde doğal olarak bulunan bir büyüme hormonudur. Tarımda ve seracılıkta oldukça yaygın kullanılır çünkü bitkilerin gelişimini hızlandırır ve verimi artırır.

İşte bazı temel etkileri:

• Tohum çimlenmesini teşvik eder: Dormant (uykuda) tohumların uyanmasını sağlar.

• Bitki boyunu uzatır: Özellikle internod (dallar arası mesafe) büyümesini artırır.

• Meyve gelişimini destekler: Çekirdeksiz meyve üretiminde kaliteyi artırabilir.

• Çiçeklenme sürecini düzenler: Bazı bitkilerde erken ya da geç çiçeklenmeyi tetikleyebilir.

• Diğer hormonlarla etkileşim: Auksin ve sitokinin gibi hormonlarla birlikte çalışarak daha dengeli bir büyüme sağlar

Giberellik asit, çeşitli isimlerle anılır çünkü hem bilimsel hem de ticari kullanımlarda farklı terimler tercih edilebilir. İşte en yaygın bilinen adları:

• Gibberellic Acid (İngilizce yaygın adı)

• Gibberellin A3 (GA3 olarak da kısaltılır)

• GA veya GA3 (tarım sektöründe sıkça kullanılan kısaltmalar)

• CAS Numarası: 77-06-5 (kimyasal tanımlama için)

• EC Numarası: 201-001-0

Ayrıca, bu bileşik gibberellinler adı verilen daha geniş bir bitki hormonu grubunun bir üyesidir. GA3, bu grubun en aktif ve yaygın kullanılan formudur

giberellik asidin (GA3) tarımdaki kullanımı oldukça geniştir ve doğru uygulandığında verimlilik üzerinde çarpıcı etkiler yaratabilir. İşte detaylı bir özet:

🌱 Giberellik Asidin Tarımsal Kullanım Alanları

1. Tohum Çimlenmesini Hızlandırma GA3, tohumların dormansi (uyku hali) durumundan çıkmasına yardımcı olur. Özellikle düşük sıcaklıklarda çimlenmeyen tohumlarda etkilidir.

2. Bitki Boyunun Uzamasını Sağlama Internod (boğum arası) uzamasını teşvik ederek bitkilerin daha uzun ve sağlıklı büyümesini sağlar. Seracılıkta sıkça tercih edilir.

3. Meyve Gelişimini ve Kalitesini Artırma Çekirdeksiz üzüm, mandalina gibi meyvelerde meyve büyüklüğünü artırır ve olgunlaşmayı hızlandırır. Ayrıca meyve çatlamasını azaltabilir.

4. Çiçeklenme Sürecini Düzenleme GA3, bazı bitkilerde çiçeklenmeyi erkene alabilir veya senkronize edebilir. Bu da hasat zamanlamasını kolaylaştırır.

5. Fidan ve Fidelerde Hızlı Gelişim Fidan üretiminde kök ve gövde gelişimini destekleyerek daha kısa sürede dikime hazır hale gelmelerini sağlar.

6. Seracılık ve Çiçekçilikte Kullanım Saksı bitkilerinde daha uzun saplar ve daha büyük çiçekler elde etmek için kullanılır. Aynı zamanda çiçeklenme süresini uzatabilir.

💡 Uygulama Şekli ve Dozaj

• Yaprak püskürtme veya toprak uygulaması şeklinde verilebilir.

• Dozaj, bitki türüne ve istenen etkiye göre değişir. Örneğin domates için 10–50 ppm, üzüm için 25–100 ppm arası önerilir.

• Aşırı doz, bitkide anormal büyümelere veya verim düşüşüne yol açabilir.

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler

• GA3 uygulamaları, diğer hormonlarla (auksin, sitokinin) birlikte daha etkili olabilir.

• Her bitki türü GA3’e aynı şekilde yanıt vermez; ön test yapılması önerilir.

• Uygulama zamanı (örneğin çiçeklenme öncesi veya sonrası) başarıyı doğrudan etkiler.

Gibberellik asit (GA3), farklı bitki türlerinde farklı fizyolojik tepkilere yol açar. Etkisi; bitkinin türüne, gelişim evresine, uygulama dozuna ve çevresel koşullara göre değişiklik gösterir. İşte bazı örneklerle GA3’ün bitki türlerine etkisi:

🍇 Meyve Ağaçları ve Asmalar

• Üzüm: Çekirdeksiz üzüm çeşitlerinde meyve iriliğini artırır, salkım sıkılığını azaltır ve olgunlaşmayı senkronize eder.

• Narenciye: Mandalina ve portakalda meyve tutumunu artırır, kabuk kalınlığını azaltabilir.

• Elma ve armut: Çiçeklenme döneminde uygulandığında meyve dökümünü azaltabilir.

🌾 Tarla Bitkileri

• Buğday ve arpa: Sap uzamasını teşvik eder, ancak aşırı dozda yatmaya neden olabilir.

• Pirinç: Çimlenme ve fide gelişimini hızlandırır.

🌻 Süs Bitkileri

• Iris germanica (Süsen): 375 mg/L GA3 uygulaması çiçeklenmeyi erkene alırken, 500 mg/L dozda çiçeklenme tamamen durabilir.

• Gypsophila paniculata (Cipso): 500 ppm GA3 uygulaması çiçek sapı kalınlığını ve çiçek sayısını artırır.

• Delphinium elatum: GA3 uygulaması çiçeklenmeyi artırır, ancak düşük sıcaklıkla birlikte kullanıldığında daha etkili olur.

🥬 Sebzeler

• Domates: Fidelerde boy uzamasını teşvik eder, ancak meyve tutumunu olumsuz etkileyebilir.

• Marul: Erken çiçeklenmeyi tetikleyebilir, bu da ticari kaliteyi düşürebilir.

🌱 Genel Etkiler

• Çiçeklenme: Bazı türlerde erkene alır, bazılarında ise baskılayabilir.

• Meyve tutumu ve iriliği: Genellikle artırıcı etki gösterir.

• Sap ve yaprak gelişimi: Uzama ve yaprak sayısında artış sağlar.

Gibberellik asit (GA3), sebzelerde büyüme ve gelişim süreçlerini etkileyen güçlü bir bitki büyüme düzenleyicisidir. Ancak etkileri sebze türüne, uygulama zamanına ve dozajına göre değişiklik gösterir. İşte bazı öne çıkan etkiler:

🥬 Genel Etkiler

• Çimlenmeyi hızlandırır: Özellikle düşük sıcaklıkta zor çimlenen tohumlarda etkilidir.

• Fide gelişimini teşvik eder: Kök ve gövde uzamasını artırarak daha güçlü fideler elde edilmesini sağlar.

• Erken çiçeklenmeyi tetikleyebilir: Bu durum bazı sebzelerde istenmeyen erken generatif gelişime yol açabilir.

• Meyve tutumu ve iriliğini etkiler: Bazı türlerde olumlu etki yaparken, bazılarında meyve tutumunu azaltabilir.

🍅 Tür Bazında Örnekler

• Domates: GA3, fide döneminde boy uzamasını artırır. Ancak çiçeklenme döneminde yüksek dozda uygulanırsa meyve tutumunu olumsuz etkileyebilir.

• Marul: GA3 uygulaması erken çiçeklenmeye (saplanmaya) neden olabilir, bu da ticari kaliteyi düşürür.

• Patates: Yumruların dinlenme dönemini kırmak için kullanılır. 0,5–1 mg/L GA3 çözeltisiyle ıslatma, çimlenmeyi 5–7 gün erkene çekebilir.

• Karnabahar ve brokoli: GA3, baş oluşumunu geciktirebilir veya düzensiz hale getirebilir. Bu nedenle dikkatli dozlama gerekir.

⚠️ Uygulama Notları

• GA3’ün etkisi çevresel koşullara (sıcaklık, ışık, nem) bağlıdır.

• Aşırı doz, bitkide anormal uzama, zayıf gövde yapısı ve düşük verim gibi sorunlara yol açabilir.

• Uygulama zamanı çok kritiktir: vejetatif dönemde faydalı olabilirken, generatif dönemde zararlı olabilir.

Gibberellik asit (GA3) yerine kullanılabilecek alternatif bitki büyüme düzenleyicileri, hedeflenen etkiye göre değişir. İşte bazı yaygın alternatifler ve kullanım amaçları:

🌿 GA3 Alternatifleri ve Özellikleri

💡 Ne Zaman GA3 Yerine Alternatif Kullanılır?

• GA3 meyve tutumunu olumsuz etkiliyorsa → Auksin tercih edilir.

• Bitki fazla uzuyorsa → Paclobutrazol veya CCC ile boy kontrolü sağlanabilir.

• Stres koşullarında büyüme gerekiyorsa → Brassinosteroidler daha etkilidir.

Molekül Formülü (Gibberellic Acid): C₁₉H₂₂O₆
Molekül Ağırlığı: 346.4 g/mol
Kimyasal Adı: Gibberelic Acid
CAS Numarası: 77-06-5

Bitkilerin gelişimini ve büyümesini kontrol eden, bitki gelişim sistemini düzenleyen bir hormondur. Çok düşük konsantrasyonlarda kullanımı dahi çok büyük etkilere sahiptir.

Gibberellic Acid, Gibberellin sınıfında yer alan tetrasiklik di-terpenoid özellikteki bir bileşiktir.

Çiftçilikteki gelişimin en önemli unsurları arasında bu hormon türü yer almaktadır.

Dünya çapında keşfedilmiş yaklaşık 130 adet gibberellic acid bulunmaktadır. Fakat bu hormonlar arasında biyoaktif ve biyolojik olarak aktif olmayan türleri bulunur. Bitki gelişimini sağlayabilmek için biyoaktif gibberellic acid kullanılır. Biyoaktif gibberellinler sürdürülebilir bir şekilde bitki organlarının büyümesini etkileyerek işlem görürler.

Diğer İsimleri Aşağıdaki Gibidir;

• GA
• Gibberellin A3
• A3
• Gibberellin GA3
• 77-06-5
• Hormon
• Gibberellin
• GA3
• 77-06-5
• Gibberellik Asit

Nasıl Üretilir?

GA3 üretimi fermantasyon yöntemine dayanmaktadır.

Fermantasyon ile yapılan üretimde karbon kaynağı mısır nişastası kullanılır. Bu işlem 7-8 gün sürebilir. Bu süreye rağmen en iyi üretim verimi elde edilebilir.

Gibberellic Acid’in bu üretim sürecinde, karbon kaynağı yavaş yavaş verilirken glikoz ve sukroz hızlı bir şekilde suşların içerisine yerleştirilir. Bu sayede en iyi verim elde edilmektedir.

Karıştırıcılı bir sistemde, 20 g gliserol içeren örneklerle en verimli üretimi gerçekleştirilmiştir.

Fiziksel Ve Kimyasal Özellikler Nelerdir?

Hafif asidik özelliğe sahiptir. Kokusuz, beyaz bir toz forma sahiptir. Aynı zamanda renk formu olarak Etil Asetat kristallerine benzer.

Erime Noktası yaklaşık 234 °C dir.

Gibberellic Acid çözünürlüğü, aseton, etil alkol ve metil alkol içerisinde en iyi çözünürlüğe sahiptir.

25 ° C de su içerisinde 5 g/L çözünürlüğe sahiptir.

Kuru bir ortamda normal şartlar altında kararlı bir duruş sergiler.

Gibberellic Acid Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Birçok bitkinin büyümesi için ihtiyaç duyduğu önemli bir hormondur. Bitkilerin gelişimini sağlayan bazı reaksiyonları tetikleyen özelliği nedeniyle tarım sektöründe kullanılır.
• Tarım sektöründe mahsul verimini artırmak için kullanılır.
• Bitkilerin kendi kendine gelişim sağlayamamasının bazı nedenleri bulunur. Toprak yapısı, ortam şartları, hava şartları gibi nedenler bitkinin büyüme ve gelişme fonksiyonunu çok büyük oranda etkiler. Bazı yetersizlikler durumunda bitkiye hormon takviyesi yapılır. Bu durumlarda nitrat taşıyıcısı, peptit taşıyıcısı özelliği gösterirler.
• Tarımda sap uzaması istenmeyen bir durumdur. Çiftçiler, sap uzamasının endişesine kapılmamak için mahsullerinde gibberellin kullanırlar.
• Bodur bitkilerin büyümesini sağlamak için kullanılır. Bu alanda bazı uyarıcı etkileri ile kendisini gösterir.
• Bu biyoaktif madde, tohumların çimlenmesini uyararak, büyümeyi sağlamak için meristemdeki geçişleri kontrol etmektedir.
• Biyoaktif GA’lar erkek çiçeklerin üretimini aktive ederler.
• Ciberilik Asit varlığında bitkiler, genç yapraklar ve çiçekleri ortaya çıkarmaktadır.

Bu kimyasal bileşik uzman görüşleri varlığında kullanılmalıdır.