E450, Tetra Potasyum Pirofosfat, Tetra Potassium Pyrophosphate, TKPP, TETRA POTASSIUM PYRO PHOSPHATE, TKPP, Tetrakal, Potassium Pyrophosphate, 7320-34-5, Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP)

E450, Tetra Potasyum Pirofosfat, Tetra Potassium Pyrophosphate, TKPP, TETRA POTASSIUM PYRO PHOSPHATE, TKPP, Tetrakal, Potassium Pyrophosphate, 7320-34-5

Molekül Fomülü (Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP)): K₄0₇P₂
Molekül Ağırlığı: 330,334 g/mol
Kimyasal Adı: Potasyum Pirofosfat
CAS Numarası: 7320-34-5

TKPP diğer Polimerik Pirofosfat olan Tetrasodyum Pirofosfatın (TSPP) tüm özelliklerine sahiptir. Tetrasodyum Pirofosfat (TSPP)  ile aynı diyebiliriz. Ancak daha yüksek çözünürlüğe sahiptir. Bununla birlikte alkali toprak ve ağır metal iyonları içindeki metal iyonları ile şelasyon reaksiyonuna sahip olabilir.

Tetrakal sert su içerisinde bulunan Mg⁺² ve Ca⁺² iyonları ile kompleks bir yapı oluşturarak sert suyun yumuşatılmasına yardımcı olur. Bu sayede suyun yıkama sırasında etki derecesini artırır ve kiri temizlemeye yardımcı olur.

Tetrakal kimyasalında bulunan Pirofosfat iyonu ( (P₂0₇)^-4) ince ve dağınık katı moleküllerin üzerinde çok güçlü dağılma kabiliyetine sahiptir. Buradaki özelliği eser ve ince maddelerin homojen bir biçimde karıştırılmasına olanak sağlar.

Tetra Potasyum Pirofosfat  E Kodu: E 450

Diğer İsimleri Aşağıdaki Gibidir;

• Potasyum Pirofosfat
• 7320-34-5
• TKPP
• Tetra Potasyum Difosfat
• Difosforik Asit, Potasyum Tuzu
• Tetra Potasyum Difosfor
• Pirofosforik Asit, Tetra Potasyum Tuzu
• Tetra Potasyum Fosfonato Fosfat
• Potassiumpyrophosphate
• Potasyum difosfat tetrabazik
• Potasyum Pirofosfat susuz
• Tetra Potasyum iyon difosfat
• Potasyum difosfat, %98 ekstra saf
• Tetrakal

Nasıl üretilir?

Tetrakal üretimini nötrleştirme ve kalsinasyon yöntemi ile anlatabiliriz.

Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP) üretim sürecinde kullanılan kimyasal maddeler 1 mol Gıda sınıfı %85’lik Fosforik Asit 2 mol gıda sınıfı Potasyum Hidroksit girdisi olacaktır.

Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP) üretim sürecinde %30 gıda sınıfı fosforik asit eklenir ve yavaş yavaş karıştırılır. Bu sürede gıda sınıfı Potasyum Hidroksit eklemesi yapılır. pH’ı 8.4 te sabit tutmak için uygun nötralize edici reaksiyon çözelti eklemesi yapılır. Üretimdeki bu sürecindeki reaksiyon tamamlanmasına müteakip çözelti ısıtılır.

Burada renk değişikliği meydana gelir. Buradaki üretim sürecinde renk giderilmesi amacıyla aktif karbon eklenir. Bundan sonraki aşamada çözünmeyen maddeleri uzaklaştırabilmek için, filtre ve berraklaştırılmış süzüntü buharlaştırıcı konsantrasyonuna ulaşmak için 100- 125 °C ye ısıtılır.

Tetra Potasyum Pirofosfat üretim sürecinde çökeltme işleminden sonra soğutma yapılır. Soğuduktan sonra 20 °C’nin altında ayrılacaktır.

Tetra Potasyum Pirofosfat  (TKPP) üretim sürecinde Trihidrat-di-potasyum fosfat elde edebilmek için ayırma için santrifüj ve anhidre-di potasyum hidrojen fosfat oluşturmak için kristal suyunu uzaklaştırmak amacıyla 120-130 ° C sıcaklık seviyesine kadar ısıtılır.

Tetra Potasyum Pirofosfat  (TKPP) üretim sürecinden bundan sonraki işlem polimerizasyon yöntemidir. Burada 500-600 °C sıcaklığa kadar kalsine edilmek amacıyla bir kalsinatöre ilave aktarılır. Bu süreçten sonra soğuduktan sonra Potasyum Pirofosfat elde edilir.

Buradaki işlemlerin Reaksiyon süreci aşağıdaki gibidir;

H₃PO₄ + 2KOH  》K₂HPO₄ + 2H₂O

2 K₂HPO₄[Delta] 》K₄P₂O₇ + H₂O

Fiziksel ve Kimyasal Özelikleri Nelerdir?

Oda sıcaklığında beyaz kristal toz veya granül formdadır. Havadan çok güçlü nem tutma/emme özelliğine sahiptir. Tetra Potasyum Pirofosfat  (TKPP) çok higroskopik kimyasaldır.

Çözünürlük olarak su için kolayca çözünür. Fakat etanol için çözünmez. Sulu çözeltisi alkali özelliğe sahiptir.

Tetra Potasyum Pirofosfat’ın  (TKPP) %1 lik sulu çözeltisinin pH değeri yaklaşık 10.5 tir. Bu sayede bazik bir kimyasal olduğunu anlayabiliriz.

TKPP çözünürlük olarak 25 °C de 100 gr su içinde 187 gr olarak tespit edilmiştir. Bu özellik su içindeki çözünürlüğünün çok iyi olduğu anlamına gelir.

Erime noktası 1090 °C dir.

Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP) ’ın Diş Macunlarında Kullanımı Ve Etkisi Nasıldır?

Dişlerde zamanlar dış taşları (Tartar) oluşmaktadır. Dişlerde oluşan veya oluşma potansiyeli olan supragingival diş taşlarının oluşumunu önlemek için diş macunlarının imalatında pirofosfat kaynakları kullanılmaya başlamıştır.

Pirofosfat kaynakları, tetra sodyum pirofosfat, tetra potasyum pirofosfat ve disodyum pirofosfat olarak formüle katılmaktadır.

Pirofosfat’ın hidroksiapatit yüzeyleri, hidrasyon katmanındaki Ca⁺² iyonları ile etkileşimi yüksek çekicilik kuvvetine sahiptir. Hidroksiapatit, Ca⁺² bin emaye yüzeylerini bağlayarak proteinlere bağlanma kapasitesini azaltmaktadır.

Dişlerde kalsiyum fosfat oluşumunu önleyerek ağızda bulunan dişlerde pelikül (film tabakası) oluşmaması için diş macunlarına tetra sodyum pirofosfat eklenir.

Dış macunu üretiminde ki çalışmalar Florür’ün pirofosfat içeren tetra sodyum pirofosfat kopolimerleri ile uygulama yapıldığında daha iyi koruma sağladığı tespit edilmiştir.

Tetra Potasyum Pirofosfat (TKPP) Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Diğer fosfat kimyasalları ile kullanılarak jambon ve sosis yapıştırıcısı özelliğinden faydalanılarak kullanılmaktadır. Sosis ve jambon verimini de artırmaktadır.
• Bazı kaplama alanlarında siyanür içermeyen kaplama metotları talep görmektedir. Bu tür siyanür içermeyen elektro kaplama uygulamalarında kullanılır. Bu uygulamalarda kompleks oluşturucu madde olarak kullanılır.
• Fosfor bitkiler için çok önemlidir. Bitkinin enerji kaynağı olan hücrelerin imalatında önemli bir bilesendir fosfor. Nükleik asitlerin, fosfolipitlerin ve bazı önemli olan koenzimlerin üretiminde rol oynar. Bitkinin ihtiyacı olan Fosfor kaynağının sağlanması için önemli bir bileşiktir.
• Seramik endüstrisinde kil dağıtıcı ajan olarak Tetrakal kullanılır.
• Petrol sahası arıtma sıvısı üretmek için yüksek sıcaklıkta stabilize edici tuz görevi oluşturması amacıyla kullanılır. Bileşimin ana görevi hidrolik kırma özelliğine sahiptir.
• Elektro-Çökeltme işlemi ile yapılan kaplamalarda, potasyum sodyum tartarat ile birlikte kullanılır.
• Kireçli topraklarda ekimi yapılan bazı bitkilerin Fosfor (P) kaynağını sağlaması amacıyla kullanılmaktadır.
• Bazı doğal deniz ürünlerinin konserve işlemi sırasında struvit oluşumuna neden olmaktadır. Özellikle Somon, karides, uskumru gibi balıklar struvit oluşumuna sebep olur. Bunun nedeni deniz ürünlerinden salgılanan magnezyum amonyum fosfat bileşiğinin cam kırıkları şeklinde kristaller oluşturmasıdır. Konservedeki balık türüne göre struvit miktarı artabilir. Konserve balıklarda Struvit oluşumunu önlemek ve konservelerde meyvenin renginin bozulmasını önlemek amacıyla üretim sırasında koruyucu olarak tetra potasyum pirofosfat kullanılmaktadır.
• Dondurma imalatında dondurmanın şişkin bir form olması istenmektedir. Bunun için higroskopikligi ve çözünürlüğü yüksek bir maddeye ihtiyaç duyulur. Daha şişkin ve kabarık bir dondurma üretmek için Tetra Potasyum Pirofosfat kullanılır.
• Kahvenin ham madde miktarını artırmak için kullanılmaktadır.
• Tetrakal tamponlama maddesi, dağıtıcı madde, protein değiştirici, pıhtılaştırıcı, sekestrant ve mineral takviyesi özelliklerinden yararlanmak amacıyla kullanılmaktadır.

Diğer Kullanım Alanları Nerelerdir?

• Lipitlerin oksidasyonu ve sersemlik gelişimine sebep olan çok değerlikli olankstyonları tecrit ederek ürünlerin raf ömrünü uzatmak amacıyla koruyucu statüsünde TKPP kullanılmaktadır.
• Peynir imalatında bazı problemlerle karşılaşılmaktadır. Emülsifiye edici tuzlar islenmiş peynirin dokusu, pH’ı ve erime özellikleri üzerinde etkilere sahiptir. Peynirin pH’ını tamponlamaya ve emülsifikasyonu tesvik ederek, süt proteini ile etkileşime girmeye yardımcı olan kimyasal tetra potasyum pirofosfat’tır.
• Dispersant olarak sondaj sıvı katkılarının imalatında kullanılmaktadır. TKPP endüstriyel sondaj uygulamalarında kullanılmaktadır. Bu alanda tamamlama sıvıları olarak kullanılmaktadır.
• Gıda katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Bu alanda emülsifiyer, dokulaştırıcı ve kıvamlaştırıcı olarak kullanılmaktadır.
• Lateks boyalarda düşük ve kararlı yüksek viskoziteli çözeltiler oluşturarak dağıtıcı ajan olarak işlem görmektedir. Pigmentlerin ıslanmasına yardımcı olmaktadır.
• Tetrakal kaplama ve yüzey işlem maddesi olarak kullanılmaktadır. Metal yüzeylerin fosfat kaplanması için güçlü fosfat etkileri sağlamaktadır.
• Yağlayıcı katkılar ve yağlayıcıların imalatında kullanılmaktadır.
• Gıda sanayisinde kullanılan endüstriyel ekipmanların temizliği (ısı eşanjörleri, hava tahliye ekipmanları vb.) için kurutucu madde olarak TKPP kullanılır.
• Sodyum Lauril Sülfat ile birlikte kullanılarak kumaşlar üzerinde ve alt tabakadaki leke ve kirlerin temizlenmesi için birlikte kullanılır.
• Biyolojik olarak parçalanabilir yani suda çözünebilen plastiklerin üretiminde, fosfor kaynağı olarak kullanılan organik bileşiklerden bir tanesidir.
• Yüksek düzeyde çözünürlüğe sahip olmasından kaynaklı orto fosfatlara kıyasla çökelme sorunu yaratmaz. Aynı zamanda diğer fosfat grupları düşük sıcaklıklarda çökme sorunu oluşurken Tekrakal çökme sorunu yaratmaz.