DİSPERS BOYA, Dispers Boya, Disperse Dye, Polyester Boyası

🧪 Dispers Boyalar

🔬 Kimyasal Yapı

Dispers boyalar, küçük polar moleküllerden oluşan ve genellikle yüklü iyonik gruplar (katyonik/anyonik) içermeyen organik bileşiklerdir. Bu nedenle suda çözünmezler; ancak uygun dispersiyon ajanları ile süspansiyon halinde uygulanabilirler.

• 🧬 Yapı grupları:

  • Azo grupları (-N=N-)

  • Antrakinon grupları (C₁₄H₈O₂ türevleri)

• ⚛️ İyonik yük: Genellikle nötr yapıdadır

• 📏 Molekül boyutu: Küçük ve lif içine difüzyona uygun

🧵 Uygun Elyaflar

Dispers boyalar, termoplastik sentetik elyaflara uygulanmak üzere geliştirilmiştir:

⚙️ Boyama Mekanizması

Dispers boyalar, lifin içine fiziksel olarak difüze olur ve van der Waals veya hidrofobik etkileşimlerle tutunur. Kimyasal bağ oluşmaz; bu nedenle boyama sonrası termofiksaj ile sabitleme gerekir.

🧪 Proses Adımları:

1. Dispersiyon Hazırlığı: Boya + dispersant + su → süspansiyon

2. Boyama: 120–130 °C’de yüksek basınçlı ortamda uygulanır

3. Termofiksaj: 180–210 °C’de boya molekülleri lif içine sabitlenir

4. Yıkama & Sabunlama: Serbest boya ve dispersant uzaklaştırılır

📌 Avantajları

• 🌈 Canlı ve parlak renkler

• 🧼 Yüksek yıkama ve ışık haslığı

• 🧵 Sentetik elyaflara özel çözüm

• 🔄 Süblimasyon ve dispers baskı sistemleriyle uyumlu

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Yağlı veya kirli kumaşlarda boya penetrasyonu düşer → ön yıkama şarttır

• Termofiksaj yapılmazsa renk sabitliği zayıf olur

• Dispersant kalıntıları baskı kalitesini etkileyebilir → sabunlama kritik

🧪 DİSPERS BOYAMA & BASKI – TEKNİK AÇIKLAMA 

1️⃣ Dispers Boyama Metotları

Dispers boyalar, suda çözünmeyen küçük polar moleküllerdir. Termoplastik elyaflara (polyester, naylon, triasetat) uygulanır.

🔧 Uygulanan Metotlar:

• Yüksek Sıcaklık Boyama (HT): 130–140 °C, otoklav sistemlerde

• Carrier Metodu: 80–100 °C, taşıyıcı kimyasallar ile (Carrier)

• Thermosol Metodu: 180–220 °C, kuru fikse ile

• Ultrasonik / Mikrodalga Destekli: Yeni nesil enerji verimli sistemler

2️⃣ Dispers Baskı Teknikleri

Dispers boyalarla baskı, polyester ve benzeri hidrofobik elyaflara uygulanır.

🖨️ Baskı Türleri:

• Direkt Baskı

• Renkli Rezerv Baskı

• Aşındırma Baskı

• Transfer Baskı (Kağıt üzerinden)

🧪 Örnek Baskı Patı Örneği:

Dispers boya: % 4 (%x)
Kıvamlaştırıcı: %6  (Tamarin vs.)
Islatıcı: %1  
Dispergatör: %1  
Asetik asit: %0.5  
Su: %87.5  
Toplam: %100

3️⃣ Dispers Boya Seçimi

Boya seçimi, hedef renk tonu, elyaf tipi ve baskı yöntemiyle ilişkilidir.

4️⃣ Boya Sonrası İşlemler (Ard İşlemler)

• Kurutma: 100–130 °C

• Fiksaj: 180–210 °C (kuru sıcak hava)

• Redüktif Yıkama: 70 °C’de 2 g/L kostik + 2 g/L sodyum hidrosülfit, koyu renkelrde reçete kuvvetlendirilir, iki defa yapılabilir.

• Durulama: Sıcak su ile oligomer uzaklaştırma

• Yumuşatma / Avivaj: İplik ve kumaş için opsiyonel

5️⃣ Haslık Konusu

• Yıkama Haslığı: 4–5 (yüksek)

• Işık Haslığı: 4–6 (antrakinon yapılar daha dayanıklı)

• Sürtme Haslığı: 3–4

• Süblimasyon Haslığı: 2–3 (yüksek sıcaklıkta dikkat edilmeli)

6️⃣ Boya Molekülüne Göre Detaylar

🧪 KÜÇÜK, ORTA VE BÜYÜK MOLEKÜLLÜ DİSPERS BOYALAR 

1️⃣ Küçük Moleküllü Dispers Boyalar

• 🔬 Yapı: Düşük molekül ağırlığı, yüksek mobilite

• 🌡️ Boyama Sıcaklığı: 120–130 °C (HT veya carrier yöntemi)

• 🧵 Avantajlar:

  • Yüksek migrasyon ve egalizasyon

  • Homojen renk dağılımı

  • PES/WO karışımlarında ideal

• ⚠️ Dezavantajlar: Düşük süblimasyon haslığı

2️⃣ Orta Moleküllü Dispers Boyalar

• 🔬 Yapı: Dengeli molekül büyüklüğü

• 🌡️ Boyama Sıcaklığı: 130–140 °C

• 🧵 Avantajlar:

  • İyi renk tutarlılığı

  • Orta düzey süblimasyon haslığı

  • Hem HT hem termosol yöntemine uygun

• ⚠️ Dezavantajlar: Sıcaklık dalgalanmalarına duyarlılık

3️⃣ Büyük Moleküllü Dispers Boyalar

• 🔬 Yapı: Yüksek molekül ağırlığı, düşük difüzyon

• 🌡️ Boyama Sıcaklığı: 180–220 °C (termosol yöntemi)

• 🧵 Avantajlar:

  • Yüksek süblimasyon ve yıkama haslığı

  • Spor giyim ve iş elbiselerinde tercih edilir

• ⚠️ Dezavantajlar: Düşük migrasyon, zor egalizasyon

🎨 BETAPERS Dispers Boya Serisi – Renk Tonlarına Göre Gruplandırılmış Liste

🟡 Sarı / Altın / Fosforlu Tonlar

• FLUOR YELLOW 8-GFF %200

• FLUOR YELLOW 10-GN %100

• YELLOW 3GE %200

• YELLOW 6-GSL %200

• YELLOW C-5G %200

• YELLOW 4G %200

• YELLOW R-ACE

• YELLOW PR-ACE

• YELLOW ADD

• YELLOW RECP – 6G %200

• YELLOW RECP – 4G %200

• YELLOW SWF

• GOLDEN YELLOW CTW

• GOLDEN YELLOW CONC

• YELLOW TP-3GE %200

🟠 Turuncu / Kırmızımsı Turuncu / Fosforlu Turuncu

• ORANGE H3R %200

• ORANGE GL %200

• ORANGE 2R-FS %150

• ORANGE RECP %150

• ORANGE S.3RFL %200

• ORANGE 61 %200

• ORANGE G–SF %200

• ORANGE 3 RLS %200

• ORANGE RECP – RE %200

• ORANGE TT-TWS

• ORANGE W-XF

• ORANGE SWF

• ORANGE HRD-RFL

• ORANGE TP-REL %200

🔴 Kırmızı / Neon / Brillant / Derin Kırmızı

• NEON RED G-BB %200

• RED FB %200

• RED S-BWFL %100 / %150

• RED SE-3B %200

• BRILLANT RED REL %200

• BRILLANT RED BEL %200

• RED 3BLS %150 / %200 Conc

• RED FRL %200

• RED 3BS %150

• RED CBN

• RED RECP – 4B %200

• RED RECP – FR %200

• RED TT-TWS

• RED W-XF

• RED R-ACE

• RED PR-ACE

• RED TP-FB %200

• RED TP-F3BS %150

• RED TP-3BLS %150

• BRILL RED SWF

• DEEP RED SWF / SWF-N

• DEEP RED CTW

🟤 Kahverengi / Sarımsı Kahve Tonları

• BROWN 3R %150

• BROWN S-3RL

• BROWN S-2BL %150

• BROWN KPSN

• YELLOW BROWN CERN

• YELLOW BROWN ADD

• YELLOW BROWN TP-4RL %100

🟣 Mor / Menekşe / Viyole Tonları

• VIOLET 2R %100

• VIOLET FBL %150

• VIOLET CBL %150

• VIOLET 28 %200

• VIOLET S-3RL %200

• VIOLET BB %200

• VIOLET RECP-HF %100

• VIOLET SWF

🔵 Mavi / Turkuaz / Açık Mavi Tonları

• BLUE BNN %100

• BLUE FBL %100 / %150

• BLUE S-FBL – mix

• BLUE K-FBL

• BLUE BG %200 (Kumaş)

• BLUE BGM %200 (Kumaş)

• BLUE BGE %200 (İplik)

• BLUE BGY %200

• BLUE BGF

• BLUE SBGL %200

• BLUE 77

• BLUE 165 %200

• BLUE RSE %200

• BLUE SR %200

• BLUE C-RE %200

• BLUE F2-GS %200

• BLUE HRD-RFL %200

• BLUE RECP – BN %100

• BLUE RECP – CR / GL / HG %200

• BLUE W-XF

• BLUE ADD

• EMERALD BLUE ADD

• BLUE R-ACE

• BLUE PR-ACE

• BLUE TP-2BLN %100

• BLUE TP-HWF %500

• BLUE TP-5G %200

• BLUE TP-ECO %300

• BLUE HRD-RFL

• TURKISH BLUE W-XF

• TURKISH HSF

• TURQUOISE SWF

• ROYAL BLUE SWF-B

🔵 Lacivert / Koyu Mavi Tonları

• NAVY BLUE R-FL %200

• NAVY BLUE ECO %300

• DARK BLUE 3RT %200

• NAVY CERN

• NAVY BLUE W-XF

• NAVY BLUE HSF N

• NAVY BLUE ADD

• NAVY BLUE CTW

• NAVY

• NAVY BLUE TP-HGL %200

• NAVY BLUE TP-2G %200

• NAVY SWF-R

• NAVY HRD-2RE

⚫ Siyah / Derin Siyah Tonları

• BLACK E-R / E-B / LY

• BLACK GI %200

• BLACK HBL %300

• BLACK SE-HD %285

• BLACK ECO %300

• BLACK RD-2CN

• BLACK CERN %330

• BLACK CEXN

• BLACK EGX

• BLACK REF

• BLACK RECP

• BLACK CTW

• BLACK ADD %300

• BLACK RECP – BK %300

• BLACK SWF-N

• BLACK CTW

• BLACK HRD-SE

⚫ Gri

• GRAY N %100

Dosyalar

•  
• Dispers boyama.pdf
•