Asetilsistein, Acetylcysteine, N-asetil L-sistein, N-Acetylcysteine, NAC, 616-91-1

Asetilsistein, Acetylcysteine, N-asetil L-sistein, N-Acetylcysteine, NAC, 616-91-1

Asetilsistein (N-asetil-L-sistein veN-Acetylcysteine ya NAC), hem tıbbi hem de biyokimyasal açıdan oldukça önemli bir bileşiktir. Hem ilaç olarak kullanılır hem de antioksidan destek olarak takviye formunda bulunur. İşte kapsamlı bir rehber:

🧪 Kimyasal Özellikleri

• Kimyasal Adı: N-Asetil-L-Sistein

• Molekül Formülü: C₅H₉NO₃S

• CAS Numarası: 616-91-1

• Yapısı: L-sistein amino asidinin asetillenmiş türevidir

• Formları: Efervesan tablet, saşe (toz), ampul (enjeksiyon), oral çözelti

🩺 Tıbbi Kullanım Alanları

⚠️ Yan Etkiler

• Yaygın: Mide bulantısı, kusma, mide rahatsızlığı, döküntü, ateş

• Ciddi: Ürtiker, nefes almada güçlük, yüz/dil/boğazda şişme, kanlı öksürük, sarılık, koyu renkli idrar2

• Alerjik Reaksiyonlar: Nadir de olsa ciddi alerji riski taşır

💊 Kullanım Şekli ve Dozaj

Not: Asetilsistein aldıktan sonra 1 saat içinde kusarsanız, yeni doz gerekebilir.

🌿 Doğal Kaynaklar ve Takviye Formu

• Doğal olarak: Soğan, sarımsak gibi Allium türlerinde bulunur

• Takviye olarak: NAC kapsül/tablet formunda satılır (genellikle 600 mg)

🧬 Biyolojik Etkileri

• Glutatyon Prekürsörü: Vücudun en güçlü antioksidanı olan glutatyonun üretimini destekler

• Karaciğer koruyucu: Toksinleri nötralize eder

• Beyin sağlığı: Bazı çalışmalar depresyon, bipolar bozukluk ve bağımlılık tedavisinde destekleyici rolünü araştırmaktadır.

🧪 Bilimsel ve Teknik İsimleri

• N-Acetylcysteine (İngilizce tam adı)

• NAC (Kısaltma)

• Asetil-L-Sistein

• N-Asetilsistein

• Acetylcysteinum (Latin kökenli farmasötik adı)

💊 Ticari İsimler (Türkiye'de ve globalde)

Asetilsistein içeren ilaçlar farklı markalar altında satılır. İşte bazı örnekler:

🌍 Uluslararası İsimler

• Fluimucil – Avrupa’da yaygın

• Mucomyst – ABD’de parasetamol zehirlenmesinde kullanılır

• Acetadote- IV formu, hastane kullanımı için

✅ Asetilsistein Uygunluk Tablosu

🔍 Notlar

• Efervesan tabletler, hızlı çözünürlük ve yüksek biyoyararlanım sağlar.

• Şurup formu, çocuklar için daha kolay uygulanabilir.

• IV form, sadece hastane ortamında ve doktor gözetiminde kullanılır.

• NAC takviyesi, reçetesiz satılan ürünlerde bulunabilir ancak medikal amaçlı kullanımlarda doktor önerisi önemlidir.

⚠️ Kullanımda Dikkat Edilecek Unsurlar

1. Dozaj ve Talimatlara Uygunluk

• İlacı doktorun önerdiği dozda ve sürede kullanmalısınız.

• Prospektüs bilgileri dikkatle okunmalı; özellikle efervesan tabletler doğru miktarda suyla çözülmelidir.

• Kusma durumunda: İlacı aldıktan sonraki 1 saat içinde kusarsanız, yeni doz gerekebilir.

2. Kullanım Zamanlaması

• Genellikle yemek sonrası alınması önerilir; mide rahatsızlığını azaltır.

• Günlük dozlar sabit saatlerde alınmalı, doz atlanmamalıdır.

3. İlaç Etkileşimleri

• Parasetamol zehirlenmesi tedavisinde kullanılıyorsa, doktor kontrolü şarttır.

• Diğer ilaçlarla etkileşim riski için doktorunuza danışın (özellikle antihipertansifler, antibiyotikler).

4. Saklama Koşulları

• Nem ve ısıdan uzak, oda sıcaklığında saklanmalıdır.

• Efervesan tabletler nemli ortamda bozulabilir; ambalajı kapalı tutun.

🚨 Uygulamada Dikkat Edilecek Unsurlar

1. Alerjik Reaksiyonlar

• Ürtiker, nefes almada güçlük, yüz/dil/boğazda şişme gibi belirtiler acil müdahale gerektirir.

• Daha önce sülfür içeren ilaçlara alerjiniz varsa, doktorunuza mutlaka bildirin.

2. Yan Etkiler

• Yaygın: Mide bulantısı, kusma, döküntü, ateş

• Ciddi: Kanlı öksürük, koyu renkli idrar, sarılık, iştahsızlık

3. Çocuklarda Kullanım

• Şurup veya düşük doz saşe formu tercih edilir.

• 2 yaş altı çocuklarda doktor önerisi olmadan kullanılmamalıdır.

4. Nebülizatör ile Kullanım

• Solunum yolu hastalıklarında inhalasyon formu kullanılıyorsa, cihazın temizliği ve doz ayarı önemlidir.

• Her uygulamadan sonra cihaz sterilize edilmelidir.

Dikkat: Buradaki açıklamalr tamamen teknik bilgi mahiyetindedir, kullanımı tamamen doktor kontrolünde yapılmalıdır.