E 450, Sodyum Tripolifosfat, STPP, Trifosfat, 7558-29-4
Molekül Formülü (Sodyum Tripolifosfat) ; Na5P3O10.nH2O(n=0
Molekül Ağırlığı; 367,86 g/mol
Kimyasal Adı; Sodyum Tripolifosfat
CAS Numarası; 7558-29-4
Temizlik ürünlerinden gıda koruyucu özelliklerinden dolayı endüstride birçok kullanım alanına sahiptir. Sodyum Tripolifosfat (STPP), pentasodyum tuzu ve trifosforik asit gibi isimlerle de adlandırılır.
Kimyasal yapısı gereği 5 tane Sodyum Atomu, 3 tane fosfor atomu 10 tane de Oksijen atomundan oluşmaktadır.
Sodyum Tripolifosfat E Kodu; E 450 dir.
Diğer isimleri:
- Sodyum Trifosfat
- Trifosforik Asit
- Pentasodyum Tuzu
- Sodyum Tuzu Trifosforik Asit
- Tripolifosfat
- Sodyum Tripolifosfat susuz
- Tetrasodyum tripolifosfat
- Trifosfat
- Sodyum Fosfat
- Pentasodyum(Oksido-fosfonatoksifosforil) fosfat
- Sodyum Tripolifosfat Penta Bazik
- E 450
Sodyum Tripolifosfat Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri :
Beyaz ve renksiz görünümde kristal granül ve toz halinde bulunur.
Sodyum Tripolifosfat (STPP) su içinde tamamen çözünür. Su içerisindeki çözeltisi alkalidir.
20 °C deki yoğunluğu 2.52 g/cm3 tür.
Erime noktası 622 °C dir.
pH’ı 9-10 arasındadır (25 °C).
Kararlıdır. Güçlü oksitleyici maddeler ve güçlü asitler ile uyumlu değildir. Higroskopik özelliktedir.
Çözünürlük olarak su içerisinde kuvvetli çözünme kabiliyetine sahiptir. Buradaki çözünürlük etkisi pH ve sıcaklık ile değişmektedir.
Sodyum Tripolifosfat Kullanım Alanları :
- Mükemmel deterjan katkı maddelerinden bir tanesidir. Buradaki kullanımının 4 ana nedeni vardır.
- STPP ağır metaller ile iyon şelat etkisi yaratmaktadır. Bu sayede, yıkama suyu sürecinde ağır metal iyonları, çözünmeyen metal tuzu oluşturmak için deterjan moleküllerini birleştirir. Bu nedenle yıkama gücü azalır. Hatta fonksiyon kaybına bile neden olabilir. Ağır metal iyonları içeren suyu, deterjandaki zararsız maddelere dönüştürür. Sodyum Tripolifosfat (STPP) güçlü şelatlar yapar ve ağır metal iyonlarını sızdırmaz hale getirir. Bu sayede yıkama üzerindeki olumsuz etkileri ortadan kaldırır.
- Sıvı sabunun pH değerini ayarlamak için kullanılır. Bu sayede kirlerin ayrışması sağlanır. Kir proteini üzerinde çözünürlüğe sahiptir. Bu süreçte yağdaki emülsifikasyon teşvik edilir.
- Deterjan formülasyonlarının kullanımı olduğunda, sentetik emici maddelerin kuru formdaki granül yapısını koruyarak nem emilimlerinin neden olduğu tıkama olaylarının önlenmesine katkı sağlaması amacıyla sodyum tripolifosfat kullanılmaktadır.
- Daha büyük boyuttaki tampon alkalin solüsyonu ihtiva eder. Ve pH 9.4 civarında sabitlenir. Burada asidik özellikteki kirlerin çıkarılmasına yardımcı olur.
- Et işleme sektöründe, sentetik deterjan üretiminde, tekstil boyama endüstrisinde, solventlerin imalatında kullanılmaktadır.
- Şekerleme üretiminde yumuşak su sağlamak için bu fosfat tuzu kullanılır. Buradaki etkisi su içerisinde bulunan, suya sertlik veren metal iyonlarının salat yapı oluşturularak kompleks yapı oluşturulması ile giderilir.
- Enerji santrallerinde, lokomotif araçlarında, gübre üretim tesisi soğutma sularında ve arıtma sistemlerinde su yumuşatıcı madde olarak sodyum trifosfat (STPP) kullanılır.
- Değiştirici madde, emülsifiye edici ajan, kenetleme maddesi, stabilize edici ajan olarak kullanılır.
- Bar sabun yağının çökeltilmesi ve çiçeklenmesi için kullanılmaktadır. Yağlama yağının güçlü emülsiyonuna sahiptir.
- Kağıt endüstrisinde anti yağ ajanları olarak kullanılmaktadır.
- Gıda kökenli kompleks metal iyonlarını pH değerini artırmak, iyonik gücü artırmak için kalitesini geliştirmek amacıyla STPP kullanılır.
- Teknik sınıf sodyum tripolifosfat bulaşık deterjanlarında kullanıldığı gibi, endüstriyel cam temizleme ürünlerinin imalatında, alkil aril sülfonat gibi bir yüzey aktif madde ile birlikte kullanılır. Aynı zamanda bir kaç çözücü icerisinde çözülerek sıvı bir çözelti elde edilir.
- Balık ürünleri, kümes hayvanları ve süt ürünlerinde kullanılmaktadır. Aynı zamanda dondurma ve hazır erişte ürünlerinde kullanılmaktadır.
- Sosis, jambon ve et işleme sektöründe Sodyum Askorbat, Sodyum Eritorbat, Tetra Sodyum Pirofosfat (TSPP) ile birlikte kürleme ajanı olarak işlev görmektedir.
- Magnezyum Tuzları ile üretilen temizleme bileşimlerinde kullanılan sert suların içerisinde bulunan Magnezyum ve Kalsiyum tuzlarının şelatlanması için kullanılır.
- Deniz ürünlerinin marinasyonu işleminde ürünlerin doku özelliğini geliştirmek ve lezzetini artırmak için kullanılır.
- Kağıt beyazlatma ürünlerinde Hidrojen Peroksit ile birlikte kullanılır.